Voor het antwoord op deze vraag gaan we ver terug in de tijd. De eerste berghutten zijn namelijk ontstaan in de 14e eeuw, toen ze fungeerden als hospice waar mensen heen gingen als ze oud of ziek waren en waar ze bleven tot hun dood. Zo'n geschiedenis zou je niet verwachten als je de knusse berghutten tegenwoordig ziet. Inmiddels zijn ze dan ook niet meer weg te denken uit de Alpen en is de reden van bezoek een stuk leuker. Er liggen zo'n 1800 hutten verspreid in de bergen, van strak en modern tot knus en authentiek. Voor de meeste bergliefhebbers is een berghut tegenwoordig onlosmakelijk verbonden met een wandeltocht. Het is een plek waar we genieten van een welverdiende pauze op een zonnig terras, warmen ons op bij de open haard of overnachten er zelfs. Maar hoe ontstaan berghutten eigenlijk? Wij zochten het uit!
Oorspronkelijk een toevluchtsoord in de bergen
Berghutten zijn eigenlijk heel bijzonder als je er even over nadenkt. Hoog in de bergen, op de meest afgelegen plekken, kom je ineens een hut tegen waar je kunt eten, drinken en soms ook overnachten. Niet alleen het bouwen van de hut, maar ook de bevoorrading is een ingewikkeld logistiek proces. Vandaag de dag is de berghut een warme en gezellige plek waar we even bijkomen of beschutting zoeken bij slecht weer, maar dit was niet altijd het geval. Vroeger, in de 14e eeuw, had een berghut de naam 'Hospiz' of 'Hospitales' en diende het als toevluchtsoord, als een soort ziekenhuis in de bergen.
Een plek voor de laatste levensfase
Het is dus wel duidelijk dat een Hospiz vroeger geen plek was waar je voor je plezier kwam en dat ze al helemaal niet te vergelijken zijn met de berghutten die we tegenwoordig kennen. Het was een plek waar zieken en ouderen werden opgevangen om ze te verzorgen tot hun dood. Je kunt het dus zien als een soort verpleeghuis, hospice en ziekenhuis ineen. In die tijd was er dan ook geen vrolijke huttenwaard die je ontving, maar een priester. Daarnaast was ook het uitzicht niet zoals we dat nu kennen. Je keek wel uit op de bergen, maar je zag vooral veel kruizen op plekken waar mensen begraven lagen...
Eerst een hospice, later een hostel
Gaandeweg kregen de hospices een andere functie en gingen ze van verzorgingstehuis steeds meer richting een soort van hostel. Het werd toen meer een toevluchtsoord voor herders, landmeters en bosarbeiders die in de bergen werkten. Zij konden hier beschutting zoeken en indien nodig ook overnachten. Hierdoor kwam natuurlijk snel de behoefte naar eten en drinken op de berg en zo ontstond de berghut die er vandaag de dag staat.
De moderne berghut
De berghutten die we tegenwoordig in de Alpen tegenkomen, zijn ontstaan aan het eind van de 19e eeuw. In 1894 waren er 146 'beschermingshuizen' in de bergen en de afgelopen 130 jaar is dit uitgegroeid tot ruim 1800 berghutten. Voor de bouw van de hutten was natuurlijk materiaal nodig, wat vroeger vooral door mensen, paarden en ezels naar boven werd gebracht. Sinds die tijd is de ontwikkeling van de berghutten en de wandelpaden snel gegaan. Er werden honderden hutten gebouwd en ruim 60.000 km aan wandelpaden aangelegd. De eerste paden leidden voor het grootste deel van en naar een berghut. Tegenwoordig zijn veel berghutten in handen van verschillende alpenverenigingen en worden steeds meer hutten gerenoveerd en gemoderniseerd. Hierbij houdt men zoveel mogelijk rekening met het milieu en proberen ze waar mogelijk zelfvoorzienend te zijn in water en elektriciteit. Ondanks deze modernisering is eenvoud gelukkig bij de meeste berghutten gebleven en kunnen we nog steeds genieten van de charme van deze knusse en authentieke gebouwen.
Over Lucas
Lucas is gek op de bergwereld en alles wat daarbij hoort. Hij houdt van de vele mooie uitzichten, geniet van de natuur en strijkt graag neer op een terras. Met een enorme schnitzel en een biertje voor z'n neus, natuurlijk!